Κυριακή Γ΄ Νηστειῶν (Σταυροπροσκυνήσεως )

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ : Μάρκ. η΄ 34 - θ΄ 1

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Ἑβρ. δ΄ 14 - ε΄ 6

Τὸ πολίτευμα τοῦ σταυροῦ

«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ»

Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως σήμερα, προσκυνοῦμε τὸν Τίμιο Σταυρό, ἐπάνω στὸν ὁ­ποῖο καρφώθηκε ὁ Κύριος γιὰ τὴ σωτηρία μας. Ὁ Σταυρὸς ὅμως δὲν μᾶς ὑπενθυμίζει μόνο πόσο μᾶς ἀγάπησε ὁ Θεός· μᾶς ὑπενθυμίζει καὶ ποιὰ εἶναι ἡ ἀληθινὴ χριστιανικὴ ζωή, ποιὰ εἶναι ἡ σταυρικὴ ζωή, ποὺ καλεῖται νὰ ζήσει κάθε συν­ειδητὸς πιστὸς γιὰ νὰ σωθεῖ. 

Γι’ αὐτὸ θὰ ἀναφερθοῦμε στὴ συνέχεια στὰ βασικὰ γνωρίσματά της, αὐτὰ ποὺ ἀναφέρει ὁ Κύριος στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, καὶ στὸ πῶς θὰ κατορθώσουμε νὰ ζήσουμε τὴ ζωὴ τοῦ σταυροῦ.

1. Τὰ γνωρίσματα τῆς σταυρικῆς ζωῆς

Νά τὸ προσκλητήριο τοῦ Κυρίου: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν…». Ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ μὲ ἀκολουθεῖ ὡς μαθητής μου… τί πρέπει νὰ κάνει; «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν», λέει πρῶτα-πρῶτα ὁ Κύριος. Ἂς ἀρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του. Νὰ λησμονήσει τὸ κακὸ παρελθόν του καὶ νὰ ἀρνηθεῖ τὸ ἀντίθετο πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ θέλημά του. Ἡ σταυρικὴ ζωὴ εἶναι ζωὴ αὐταπαρνήσεως, ζωὴ ἀγῶνος ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας.

Στὰ παραπάνω ὁ Κύριος προσέθεσε καὶ τὸ ἑξῆς: «Καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ»· ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθεῖ, ὀφείλει νὰ σηκώσει τὸν σταυρό του. Σήμερα ὅταν λέμε «σηκώνω τὸν σταυρό μου», ἐννοοῦμε «κάνω ὑπομονὴ στὶς θλίψεις μου». Στὸ συγκεκριμένο χωρίο ὅμως ἡ σημασία εἶναι διαφορετική. Ὅταν τὰ ἔλεγε αὐτὰ ὁ Κύριος, ὁ σταυρὸς δὲν εἶχε ἐξαγιασθεῖ ἀκόμη ἀπὸ τὴ θυσία Του. Ἦταν τὸ μέσο τῆς πιὸ σκληρῆς θανατικῆς ποινῆς. Τὸ ἄκουσμα τῆς λέξεως «σταυρὸς» προκαλοῦσε φρίκη.

Ἡ φράση λοιπὸν αὐτὴ σημαίνει: νὰ πάρει τὸν σταυρὸ πάνω στὸν ὁποῖο θὰ τὸν καρφώσουν· σὰν νὰ ἔλεγε ὁ Κύριος: «νὰ πάρει τὸ ξίφος μὲ τὸ ὁποῖο θὰ τὸν ἀποκεφαλίσουν». Συνεπῶς τὸ «ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ» δηλώνει τὸν βαθμὸ τῆς αὐταπαρνήσεως ποὺ ζητᾶ ὁ Κύριος· δηλαδὴ νὰ Τὸν ἀκολουθοῦμε μὲ ἀπόφαση θανάτου, ὡς μελλοθάνατοι, προκειμένου νὰ μείνουμε πιστοὶ στὸ θέλημά Του.

Συνεπῶς ὁ Χριστιανὸς ποὺ εἰλικρινὰ θέλει νὰ ζήσει τὴ χριστιανικὴ ζωή, παίρνει μιὰ ἀπόφαση: Στὴ ζωή μου δὲν θὰ κάνω πλέον αὐτὸ ποὺ θέλω ἐγώ, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ θέλει ὁ Θεός. Θὰ κάνω τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅ,τι κι ἂν μοῦ κοστίσει. Διότι ὁ ἐσταυρωμένος βίος εἶναι ὁ βίος τῆς τελείας ὑπακοῆς στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τῆς τελείας αὐταπαρνήσεως, τῆς ἄκρας ταπεινώσεως.

2. Πῶς θὰ ζήσουμε τὴ ζωὴ τοῦ σταυροῦ

Θαυμάζουμε ἀσφαλῶς τὸ πολίτευμα τοῦ σταυροῦ, ὅπως τὸ βλέπουμε μάλιστα στοὺς βίους τῶν Ἁγίων, μᾶς συγκινεῖ… ἀλλὰ καὶ μᾶς φοβίζει. Βλέπουμε τὸν ἑαυτό μας πολὺ ἀδύναμο. Τί μπορεῖ νὰ μᾶς βοηθήσει, ὥστε νὰ ζήσουμε τὴ ζωὴ τοῦ σταυροῦ;

Ὁ ἴδιος ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου θὰ μᾶς ἐνισχύσει, ὥστε νὰ νικήσουμε τὸν κακὸ ἑαυτό μας. Νὰ προσκυνοῦμε τὸν Σταυρό, νὰ φορᾶμε Σταυρό, νὰ κάνουμε συχνὰ καὶ μὲ εὐλάβεια τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ. Θὰ ζήσουμε τὴ σταυρικὴ ζωὴ μὲ τὴ δύναμη τοῦ Σταυροῦ.

Οἱ ἅγιοι θεοφώτιστοι Πατέρες, οἱ τόσο αὐστηροὶ στὴν προσωπική τους ἄσκηση, ὁμιλοῦν μὲ πολλὴ συμπάθεια καὶ κατανόηση στὴν ἀδυναμία τοῦ πιστοῦ. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς σὲ μιὰ ὁμιλία του, ποὺ ἐκφώνησε σὰν σήμερα, Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, μᾶς διδάσκει: Σᾶς μίλησα γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ σταυροῦ. Κανεὶς ἂς μὴν ἀπελπιστεῖ ἢ ἂς μὴ δυσφορήσει μὲ ὅσα ἄκουσε. Ἀλλ᾿ ἀφοῦ μάθει πόσα ὀφείλει στὸ Δεσπότη, ἂς Τοῦ προσφέρει ὅ,τι μπορεῖ μὲ μετριοφροσύνη, ἡ ὁποία θὰ ἀναπληρώσει τὸ ὑστέρημά του(*).

Δηλαδὴ ἀνάλογα μὲ τὶς μικρές μας δυνάμεις νὰ καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια, νὰ δείχνουμε κάθε φιλοτιμία καὶ ἐπιμέλεια γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Νὰ προσφέρουμε στὸν Κύριό μας ὅ,τι περισσότερο μποροῦμε. Δὲν μποροῦμε ν᾿ ἀγωνιστοῦμε τόσο ἔντονα ὅσο οἱ Ἅ­γιοι; Μποροῦμε ὅμως ν᾿ ἀγωνιστοῦμε νὰ καλλιεργήσουμε τὸ ἴδιο φρόνημα: ἀπολύτως ἀσυμβίβαστοι μὲ τὴν ἁμαρτία. Ὁ Θεὸς καὶ ἐκείνους θὰ στεφανώσει καὶ ἐμᾶς θὰ ἐλεήσει.

***

Ὁ Τίμιος Σταυρός, ποὺ προβάλλει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας, δὲν εἶναι μόνο σύμβολο αὐταπαρνήσεως, ἀλλὰ καὶ σύμβολο νίκης καὶ πηγὴ Χάριτος καὶ δυνάμεως. Ἂς μὴ στεκόμαστε μόνο στὴν κακοπάθεια ποὺ δηλώνει ‒ εἶναι χρήσιμο καὶ αὐτό. Κυρίως ἂς ἀναλογιζόμαστε ὅτι προσκυνώντας τὸν Σταυρὸ καὶ συσταυρούμενοι καθημερινὰ μὲ τὸν Χριστό, λαμβάνουμε πολλὴ Χάρι, καταισχύνουμε τοὺς δαίμονες, κερδίζουμε τὴν αἰωνιότητα. Ὁ δρόμος πρὸς τὸν Γολγοθᾶ εἶναι καὶ δρόμος πρὸς τὴν Ἀνάσταση.

Ἡ Ἁγία Τριάς, πού ἔχει καλέσει ὅλους μας στὴ ζωὴ τοῦ σταυροῦ, νὰ μᾶς ἀξιώσει νὰ ζήσουμε αὐτὴ τὴ σταυρικὴ ζωὴ μὲ ὅσο τὸ δυνατὸν μεγαλύτερη συνέπεια, ὥστε νὰ γευθοῦμε καὶ τὴν ἀνέκφραστη χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως.

(*) Ὁμιλ. ΙΑ΄ 21, ΕΠΕ 9, 312.

Ορθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”

ΠΗΓΗ: Ιστολόγιο "Ακτίνες"