Ἡ Ἁγία Κάρα τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ

Το βίο του ενδόξου Αποστόλου μπορείτε να διαβάσετε εδώ όπου μπορείτε να βρείτε και τα Τροπάριά του.

Απολυτίκιο του Αγίου όπως ψάλλεται στην Ι.Μ. Αγ. Ι. Θεολόγου Πάτμου όπου θησαυρίζεται η Αγία Κάρα του:

ήχος α'. Του λίθου σφραγισθέντος

Ως πανίερον χρήμα και κειμήλιον ένθεον, 

τεθησαυρισμένη υπάρχει η ερίτιμος Κάρα σου,

πανένδοξε Απόστολε Θωμά, Μονή τη της Πάτμου ευλαβώς,

δεομένης σου τρισμάκαρ, μετά των πίστει προσιόντων και βοώντων σοι

Δόξα τω ψηλαφηθέντι υπό σου, Δόξα τω σε θαυμαστώσαντι,

Δόξα τω αποσοβούντι διά σου πληγήν πάσαν θεήλατον.

Ἡ Ἁγία Κάρα τοῦ Ἀποστόλου "ὑπό τήν ἄγρυπνον περιφρούρησιν" τοῦ Ἁγίου Ἐκκλησιάρχου τῆς Μονῆς π. Θωμᾶ Ἱερομονάχου.  Φωτό: Θεοπίστη Μοναχή

    

   Ἡ Ἐρίτιμος Κάρα τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ φυλάσσεται στήν Ἱερά Μονή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου τῆς Πάτμου, «ὡς πανίερον χρῆμα καί κειμήλιον ἔνθεον», «βρύουσα ἰάσεις παντοδαπάς, τοῖς πιστῶς ταύτῃ προστρέχουσι».

       Ἡ Ἁγία Κάρα εἶναι τοποθετημένη μέσα σέ μιά, κυκλοτερή, «ἐν εἴδει ποτηρίου», ἀργυρόχρυση θήκη ὕψους 52 ἑκ. Πάνω ἀπό τήν Ἁγία Κάρα ὑπάρχουν, διασταυρούμενα δύο ἀργυρά ἐλάσματα, πάνω στά ὁποῖα εἶναι χαραγμένα τά ἑξεῖς: «Ἡ ἁγία Κάρα τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ». «Ἐάν μή ἴδω ἐν ταῖς χερσίν αὐτοῦ τόν τύπον τῶν ἥλων καί βάλω τόν δάκτυλον».

       Τά ἐλάσματα αὐτά, τῶν ὁποίων τά ἄκρα ἐφαρμόζονται σέ ἀργυρή πλάκα, ἡ ὁποία εὑρίσκεται πάνω στή στεφάνη, συγκρατοῦν ὁλόκληρη τήν Ἁγία Κάρα, εἶναι δέ στολισμένα  ἀπό ἕξι ὁμοιόμορφα κοσμήματα ἐν εἴδη μικρῶν στεμμάτων ἀργυρεπιχρύσων μετά σμάλτων, καθένα ἀπό τά ὁποῖα φέρει ἀπό πέντε μικρά ρουμπίνια. Θά ὁλοκληρώσω, παραλείποντας βέβαια ἀρκετά στοιχεῖα (γιά νά μήν κουραστεῖ ὁ ἀναγνώστης), μέ τό δεύτερο μέρος τῆς περιγραφῆς.

Ἡ θήκη, ἐπάνω, καλύπτεται μέ ἀργυρεπίχρυσο κάλυμμα, πάνω στό ὁποῖο εἰκονίζεται ἀνάγλυφος ἡ ψηλάφηση τοῦ Θωμᾶ· πάνω στό ποτήριο παρίστανται ἀνάγλυφοι ὁ Ἰησοῦς «ἐν τῷ μέσῳ κρατῶν ἐπί τῆς ἀριστερᾶς σφαίραν καί διά τῆς δεξιᾶς εὐλογῶν», στά δεξιά Του ἡ Θεοτόκος καί γύρω-γύρω οἱ δώδεκα Άπόστολοι. Στή βάση εἰκονίζονται, ἀνάγλυφοι ἐπίσης, οἱ Ὅσιοι Σάββας καί Χριστόδουλος, κάτω ἀπό τούς ὁποίους εἶναι χαραγμένα τά ἑξεῖς: «Ὁμώνυμον φύλαττε Σάββα Θεόφρων πανευγενῆ ἄρχοντα Σερδάρην Σάββαν». «Χριστοῦ σε δοῦλον ὦ Χριστόδουλε μάκαρ, παντοίας τηρεῖν  βλάβης με ἱκετεύω». 

Στήν περιφέρεια τῆς βάσης εἶναι χαραγμένα τά κατωτέρω: «Χριστοῦ αὐτόπτῃ μαθητῇ τῷ Διδύμῳ Θωμᾷ προσάγει ἀναπόσπαστον δῶρον, ὁ πανευγενής ἄρχων Σερδάρης Σάββας πατρίς Πάτμος, Φωκιανός δέ τοὐπίκλην· 1817 Ἰανουαρίου· ἐν Ἰασίῳ τῆς Μολδαυΐας, ἐπί Ἡγεμονίας τοῦ Ὑψηλοτάτου Αὐθέντου Σκαρλάτου Ἀλεξάνδρου Καλλιμάχη Β.Δ-Β.Δ. (Βοεβόδα)».

Η εὐλάβεια καί ὁ σεβασμός τῶν Πατμίων, ὅπου  καί νά εὑρίσκοντο, γιά τά Ὅσια καί τά Ἱερά τοῦ Μοναστηριοῦ μας καί τοῦ Νησιοῦ μας, ἦταν ἀνεπτυγμένος στό ἔπακρο. Αὐτό φαίνεται καθαρά ἀπό τά ἀναθήματα τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν πρός τό Μοναστήρι μας, τά ὁποία διαφυλάσσονται «ὡς κόρη ὀφθαλμοῦ», εἰς μνημόσυνον αἰώνιον τῶν Δωρητῶν καί Εὐεργετῶν.

Στήν προκειμένη περίπτωση ὁ Πάτμιος Σάββας Φωκιανός (στοῦ Γροίκου ὑπάρχει ἡ οἰκία τῆς οἰκογένειας Φωκιανοῦ), «προσῆγε ἀναπόσπαστον δῶρον» στόν Ἀπόστολο Θωμᾶ, τήν περίτεχνη αὐτή Λειψανοθήκη, γιά νά τοποθετηθεῖ ἡ Ἁγία Κάρα Του.

Αἰώνια ἡ μνήμη Σάββα τοῦ «πανευγενοῦς».

Πηγή: Ο Πάτμιος