Χαίρε το άστρον της ευσεβείας.
Χαίρε πολιτείας αρίστης παράδειγμα.
Χαίρε μύρον ευωδέστατον των αγίων αρετών.
Χαίρε ότι υπάρχεις τοις εν Πάτμω ευχέτης.
Χαίρε ηθών οσίων διδάσκαλος.
Χαίρε λαμπρός Πατμιάδος κοσμήτωρ.
Χαίροις Πάτερ Μακάριε
Τα πρώτα
χρόνια
Ο Αγιος Μακάριος ο Καλογεράς, ο
Εθνοδιδάσκαλος γεννήθηκε στην Πάτμο το 17ο αιώνα και ήταν γόνος
εύπορης και άκρως επιφανούς οικογένειας. Μολαταύτα, λίγα στοιχεία μας είναι
γνωστά για τα παιδικά του χρόνια. Δεν γνωρίζουμε καν το Βαπτιστικό του όνομα με
σιγουριά ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα ονόματα των γονέων του. Ακόμη και η
χρονολογία γέννησής του μας είναι άγνωστη! Ο Μ. Μαλανδράκης φράφει ότι «...τεκμαίρομεν ότι
εγεννήθη μικρόν μετά την ογδόην δεκάδα της ιζ’ εκατονταετηρίδος».
Οι σπουδές
Σε νεαρή ηλικία πήγε στην
Κωνσταντινούπολη για σπουδές. Όπως περιγράφει ο μαθητής του και καλύτερος
βιογράφος του, Αλέξανδρος Τυρναβίτης, «εξ απαλών ονύχων την πατρίδα καταλιπών
έρωτι παιδείας, απήρεν εις Βασιλεύουσαν». Ο χρόνος των σπουδών του τοποθετείται
περί τα έτη 1692-1707. Σπούδασε στη
Μεγάλη του Γένους Σχολή πλησίον θαυμαστών διδασκάλων, ιδιαίτερα «παρά τους
πόδας» του σοφού Ιακώβου Μάνου, του οποίου η διδασκαλία απευθυνόταν και στη
διάνοια και στην ψυχή του Μακαρίου, με αποτέλεσμα να σφυρηλατηθεί μεταξύ τους,
ένας ακατάλυτος δεσμός, φιλίας και αλληλοεκτίμησης. Οι σπουδές του υπήρξαν
λαμπρές. Τα Θεολογικά, γράμματα, η Φιλοσοφία, τα Αρχαία Ελληνικά και τα
Λατινικά, η Γεωγραφία, η Κοσμογραφία, η Αστρονομία και περισσότερο η Βυζαντινή
Μουσική, ήταν το γνωστικό αντικείμενο στο οποίο
εντρύφησε. Μάλιστα, λόγω της έφεσής του προς τη Βυζαντινή Μουσική και της
Ιεροψαλτικής του δεινότητας, διηκόνησε, για κάποιο διάστημα και το Ιερό
Αναλόγιο του Πατριαρχικού Ναού, πέραν των Διακονικών του καθηκόντων.
Σημαντικό ρόλο στην πνευματική του ζωή
έπαιξε ο περίφημος και γνωστός Ιεροκήρυκας, ο Ιερομόναχος Αγάπιος Βουλισμάς, ο οποίος με τα
ιεραποστολικά του ταξίδια σε όλη την
υπόδουλη Χώρα, εξομολογούσε και δίδασκε το Γένος. Ο Μακάριος έτρεφε απέραντο
σεβασμό στον πνευματικό του. Αυτός του εμφύσησε την υπέρμετρη αγάπη, για την
Ορθοδοξία και το Γένος. Αλλά, και ο πνευματικός του, τον αγαπούσε και τον
εκτιμούσε απεριόριστα, για τον ζήλο του και την προσήλωσή του προς τα ιδεώδη
της πίστεως και της Πατρίδος.
Μετά το τέλος των πολυετών σπουδών του
υπηρέτησε ως Διάκονος πλάι στο Μητροπολίτη Νικομήδειας Παρθένιο, ο οποίος
βλέποντας τα χαρίσματά του, τον πίεζε να παραμείνει κοντά του και να τον
αναδείξει διάδοχό του. Ενεκα των πνευματικών και μορφωτικών του προσόντων, του
λαμπρού Εκκλησιαστικού του ήθους, αλλά και της αγάπης του και του σεβασμού του
προς την Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, δεχόταν πιέσεις, να παραμείνει στην
Πατριαρχική Αυλή, προκειμένου να αναδειχθεί στα ανώτατα Εκκλησιαστικά αξιώματα.
Πολλοί τον προέτρεπαν να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ευρώπη. Όμως πόθος και
σκοπός του ήταν,
να επιστρέψει στην Πατρίδα του.
Επιστρέφει στην Πάτμο-Ίδρυση Πατμιάδος Σχολής του Γένους
Η οριστική επιστροφή του στην Πάτμο
έγινε το 1713, όμως δεν εγκαταστάθηκε στη γαιραρά Μονή του Θεολόγου αλλά
προτίμησε να εγκατασταθεί στο Κάθισμα της Ιεράς Αποκαλύψεως, όπου ίδρυσε
τη Σχολή του από το 1713 ακόμη, στοχεύοντας στο να συνδυάσει την άσκηση με την
ακαδημαική ενασχόληση και μόρφωση των υποδούλων συμπατριωτών του.